Foto van de week 06 - 12 januari 2020

Ansicht afl.74 70 jaar INTOCHT SINTERKLAAS in Haaksbergen

De tekening op deze ansichtkaart dateert uit omstreeks 1860 en is gemaakt door Jan Schenkman. Deze intocht van Sint Nicolaas per stoomtrein zou zomaar in Haaksbergen kunnen zijn…………, maar ja de spoorlijn langs Haaksbergen werd pas in 1884 geopend.

De aanleg van kanalen en het ontstaan van een spoorwegennet in de 19e eeuw hadden diverse voordelen voor ons land. Eén van de voordelen was dat Sint Nicolaas nu beter in staat was om in een zo kort mogelijke tijd in zoveel mogelijk steden en dorpen welkom te worden geheten.

Volgens Wikipedia vond de eerste intocht van Sinterklaas in Nederland plaats in 1888, in Venray. Dit gebeurde op 6 december, de datum waarop tegenwoordig het sinterklaasfeest eindigt. In Amsterdam wordt sinds 1934 een groots opgezette jaarlijkse intocht van Sinterklaas gehouden, die van 1952 tot 1963 werd uitgezonden op de landelijke televisie.

Wanneer vond nu de eerste Sinterklaasintocht in onze regio plaats? Zoeken op Delpher leverde diverse artikelen over dit onderwerp op, voornamelijk uit het Twentsch Dagblad Tubantia.

Het lijkt er op dat Enschede de oudste intocht uit deze regio kent. In Europa woedde de Eerste Wereldoorlog, maar het was de Sint ondanks dat toch gelukt naar Nederland te komen. Uit de krant van 26 november 1915 blijkt het volgende: “ENSCHEDE- Gistermiddag reeds hielden St. Nicolaas en zijn knecht, zwarte Piet, hun blijde intocht hier ter stede. En zooals wel te denken is, was de belangstelling die den Goeden Sint ten deel viel, zeer groot. Omstuwd, voornamelijk door de jeugd, maakt de Sint gezeten op zijn ros……………….”

Wanneer de eerste intocht in Haaksbergen plaatsvond is (nog) niet bekend, maar het oudste krantenartikel hierover op Delpher dateert uit 1948. De Tubantia bericht op 1 december als volgt: “HAAKSBERGEN- INTOCHT ST. NICOLAAS.
St. Nicolaas zal a.s. Maandag 4 December des middags om drie uur zijn intocht in Haaksbergen houden. Vanaf hoek Enschedeseweg-Veldmaterstraat zal de kindervriend worden voorafgegaan door de Haaksbergse Harmonie. Op zijn rondgang door het dorp neemt de Sint de volgende route: Veldmaterstraat, Geukersdijk, Oude Boekeloseweg, Enschedeseweg, Blankenburgerstraat, Spoorstr., Dr. Ariënsstraat, Lansinkweg, Eibergseweg,
Zeedijk, Jhr. v. Heydenstraat, Markt. Na zijn tocht door het dorp wordt de bisschop op het gemeentehuis ontvangen.”

Na 1948 zal er ieder jaar een intocht in ons dorp zijn gehouden (zeker na 1970). Op 5 december 1949 deed de krant verslag van de intocht van dat jaar:
“HAAKSBERGEN-ST. NICOLAAS DEED ZIJN INTOCHT.
St. Nicolaas liet zich, ondanks zijn hoge ouderdom en de onophoudelijk neerplensende regen, Zatermiddag niet weerhouden zijn beloofde intocht in Haaksbergen te houden. Om ca. 3 uur arriveerde de Sint met zijn knecht aan de kom der gemeente uit de richting Enschede, waar hij opgewacht werd door de Haaksbergse Harmonie. Onder de klanken van pittige marsmuziek ging het naar het dorp. Het slechte weer had de mensen, en vooral de kinderen niet in huis kunnen houden, zodat de belangstelling buitengewoon meeviel. Bij het stadhuis aangekomen werd de goede bisschop op het bordes door de burgemeester ontvangen. Vandaag brengt de Sint vergezeld van zijn knecht een bezoek aan diverse scholen in ons dorp."

We kunnen uit deze twee artikelen een aantal conclusies trekken. De Sint arriveerde de eerste jaren nog niet per stoomtrein, maar hij kwam met koets of auto over de Enschedesestraat uit de richting van Enschede en arriveerde als eerste in De Veldmaat. De Haaksbergse Harmonie
speelt al ruim 70 jaar een belangrijke rol bij de intocht van Sinterklaas. Vanaf het begin wordt de goedheiligman daarna op het gemeentehuis ontvangen door de burgemeester.

De tekenaar van deze prent, Jan Schenkman, was tot 1849 onderwijzer aan een particuliere school op de Anjeliersgracht in Amsterdam. Hij was een prominent lid van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Schenkman heeft het moderne sinterklaasfeest voor het eerst in een samenhangend verhaal in een prentenboek weergegeven. In zijn boekje Sint Nikolaas en zijn knecht (Amsterdam, 1850 en herdrukken tot in 1907) verwerkte hij bekende elementen als het paard, het rijden over de daken, het schenken van cadeaus of een roe en Sints komst uit Spanje. Hij voerde ook nieuwe elementen in, waaronder de stoomboot waarmee Sint-Nicolaas in Amsterdam aankomt. [bron Wikipedia].

Zou 1948 genoteerd kunnen worden als het eerste jaar van een intocht van Sinterklaas in Haakbergen?

Bladel 20-2-15”.

Berendina Johanna (Dien) Roessink werd in 1880 te Diepenheim geboren. Na het overlijden van moeder Odink kwam Dien als huishoudster bij de familie Odink in dienst. Er bloeide wat moois tussen haar en de oudste zoon Hendrik. Deze moest na het uitbreken van de oorlog dus in militaire dienst. Hendrik kwam in 1916 terug naar Haaksbergen en huwde 3 maart dat jaar met zijn Dien. Hendrik Odink zette de kruidenierszaak van zijn vader voort. Hij overleed in januari 1941 te Haaksbergen. Herman Odink (1919-1996), de zoon van Hendrik en Dien, zorgde voor de voortzetting van de kruidenierswinkel aan de Spoorstraat.