Foto van de week 30 december 2019 - 05 januari 2020

Groeten uit de EERSTE WERELDOORLOG (1914-1918) ANSICHTEN afl. 73

Op 11 november 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Vandaag is overal ter wereld herdacht dat een eeuw geleden de wapenstilstand werd gesloten. De internationale herdenkingsceremonie vond plaats in Parijs, waarbij ook onze premier aanwezig was. Hoewel ons land buiten het strijdtoneel bleef heeft de ‘Grote Oorlog’ een grotere impact op Nederland gehad dan menigeen vroeger op school heeft geleerd.

De strijd, bekend om de loopgravenoorlog en gifgasaanvallen, kostte uiteindelijk aan zo’n 15 miljoen militairen en burgers het leven. Op de slagvelden vielen bijna 10 miljoen doden en 20 miljoen gewonden. Er vielen daarnaast enkele miljoenen burgerslachtoffers en nog meer miljoenen die stierven door de gevolgen van ziektes door schaarste en gebrek. Ook al bleven wij als Nederland neutraal, toch ondervonden wij ook hier de gevolgen door schaarste aan goederen en eten, talrijke vluchtelingen (meer dan een miljoen Belgen zocht hier hun toevlucht), slachtoffers op zee en door Nederlanders die meevochten in vreemde krijgsdienst. In een grensgemeente als Haaksbergen ging de periode tussen 1914 en 1918 zeker niet ongemerkt voorbij, waarover ik 6 september schreef. Zie hiervoor onderstaande link. https://www.facebook.com/groups/171140093245568/permalink/690884724604433/

Dit keer drie ansichtkaarten uit de periode 1914-1918, die verzonden zijn door of naar een Nederlandse militair. Kaarten die door of naar militairen werden gestuurd zijn niet voorzien van een postzegel. Militairen hadden te maken met portvrijdom. Dat is het privilege om niet te hoeven betalen voor de post die men verstuurt. In het vakje waar normaal een postzegel zou hebben gezeten staat bij deze kaarten handgeschreven “militair”.

Nederlandse militairen tijdens de Grote Oorlog: grenswacht
Op 31 juli 1914 werd door de Nederlandse regering de algehele mobilisatie afgekondigd. In augustus 1914 waren 200.000 militairen in actieve dienst. In de grensprovincies werd op 26 september de staat van beleg afgekondigd, wat voor Haaksbergen betekende dat het onder militair gezag kwam. De grenzen moesten extra goed worden bewaakt en daarom werden hier militairen, zogenaamde grenstroepen, gelegerd. De meeste soldaten waren gelegerd in de raadszaal en enkele andere ruimten van het toenmalige gemeentehuis aan de Markt. Er waren echter ook militairen die bij burgers werden ingekwartierd. In Haaksbergen waren dienstplichtigen van elders gelegerd. Dienstplichtigen uit Haaksbergen boden elders in Nederland hun diensten aan. Van beide komen hieronder voorbeelden aan bod.

KAART BLANKENBURGERSTRAAT HAAKSBERGEN.

Een bekende foto van de Blankenburgerstraat van voor 1905, die hier eerder is gepubliceerd. Zie https://www.facebook.com/photo.php?fbid=244508249267076&set=gm.259876257705284&type=3&theater&ifg=1
Deze kaart werd 21 februari 1917 in Haaksbergen geschreven door de hier gelegerde militair B. Houtkamp, die was ingekwartierd bij J. Leussink aan de Spoorstraat. Hij stuurde de kaart naar Mej. W. Knoppers, p.a. Mevr. De Wed. Bödeker, Transvaalstraat in Amsterdam. Houtkamp schrijft: “L.W.R. Waarom krijg ik geen sportkrant? Zeker niet aan gedacht hé? Hoe is het met je? Mooi weer nu hé? Nu ben je zeker wel tevreden over de ansicht Vind je ze leuk? Morgen over 14 dagen hé? Nu houd je maar goed hoor en sterkte. De groeten aan allemaal. V.G.E.L.V.J.E. Bernie. D.D.L. V.J. M.” [wie de betekenis van dit geheimschrift kent, mag het zeggen].

KAART SCHOLTENHAGEN HAAKSBERGEN

Vanuit Haaksbergen werd deze kaart, met een foto van Het Hagen uit omstreeks 1910-1915, “aan den militair B. Westendorp” gestuurd. Op 19 september 1917 werd deze kaart in Haaksbergen van een poststempel voorzien. Westendorp was gelegerd in Ede en was lid van de infanterie. Volgens de kaart was hij ingedeeld bij het “22e regiment, 2e bataljon, 3e compagnie van het veldleger”. Westendorp kreeg dit kaartje van zijn zus Grada. Zij schrijft: “Beste Broer. We zijn vanmiddag aan ’t fietsen. Over Buurse Haaksbergen, Mooi hé. Komt ge Zondag? Wees nu gegroet, Grada, daaaag”.
[op dit moment kan ik deze B. Westendorp nog niet plaatsen. Heeft iemand enig idee van welke Westendorp-tak deze persoon is? Hij heeft dus een zus Grada. Het is overigens goed mogelijk dat hij uit Lonneker/Enschede afkomstig is en dat zijn zus de kaart na de fietstocht in Haaksbergen heeft gepost].
Voor een beschrijving van deze foto van Het Hagen, zie https://www.facebook.com/photo.php?fbid=172684656449436&set=p.172684656449436&type=3&theater&ifg=1

KAART NEDERLANDSE GRENSWACHT
Deze groepsfoto met Nederlandse soldaten vertoont de grenswacht in Bladel (N.-Brabant). Haaksbergenaar Hendrik Odink was hier in 1915 gelegerd en maakte deel uit van de Brabantse grenswacht. Hij staat op deze foto, maar op dit moment is nog onduidelijk welke van de ruim 40 soldaten de naam Odink draagt. Ook met inschakeling van nazaten is het niet gelukt te achterhalen waar hij op de foto staat. Hendrik Odink werd als Hendrik Jan Odink in 1887 te Haaksbergen geboren. Hij was de zoon van de kruidenier Jan Hendrik Hermannes Odink (1852-1929) en Dina ten Hoopen (1861-1912). De kruidenierszaak was gevestigd aan de Spoorstraat (nu AH).

Op 21 februari 1915 schreef Odink een kaart voor “Mejuffr. D. Roessink, Spoorstraat Haaksbergen”. Hij kon de ansicht als militair zonder postzegel posten en schreef rechts bovenin (plek zegel) “Militair H.J. Odink”. Een dag later is de kaart afgestempeld met de plaatsnamen: Eindhoven en Reuzel.
Odink schreef: “BD [beste Dien]! Hierbij stuur ik je een foto waar wij opstaan met Lt. [luitenant] De Bie. Zooals ik reeds schreef is ’t plan om 2 Mrt naar de L.W. gaan. Ik hoop maar dat ’t zoo blijft, dan komen wij nog een keer Brabant uit.
Hartelijke groeten, H.
Bladel 20-2-15”.

Berendina Johanna (Dien) Roessink werd in 1880 te Diepenheim geboren. Na het overlijden van moeder Odink kwam Dien als huishoudster bij de familie Odink in dienst. Er bloeide wat moois tussen haar en de oudste zoon Hendrik. Deze moest na het uitbreken van de oorlog dus in militaire dienst. Hendrik kwam in 1916 terug naar Haaksbergen en huwde 3 maart dat jaar met zijn Dien. Hendrik Odink zette de kruidenierszaak van zijn vader voort. Hij overleed in januari 1941 te Haaksbergen. Herman Odink (1919-1996), de zoon van Hendrik en Dien, zorgde voor de voortzetting van de kruidenierswinkel aan de Spoorstraat.