Foto van de week 26 augustus - 01 september 2019

ANSICHTEN afl. 55 Haaksbergen, Panorama

Dit keer een panoramafoto, die omstreeks 1920 is gemaakt vanaf de toren van de Hervormde Kerk. De aanwijzingen die er zijn geven aan dat de fotograaf de toren in elk geval na 1919 en voor 1926 heeft beklommen. De ansichtkaart is uitgeven door de Haaksbergse firma Van den Broek & Adolfs.
De poststempel is helaas beschadigd en, behalve de plaatsnaam Haaksbergen, niet meer te lezen. De briefkaart was bestemd voor Naneki te Dale, Emmastraat 26 in Zwijndrecht. De afzender was ene “Noomp”!

De fotograaf had zijn lens gericht op de Blankenburgerstraat en Blankenburg, met op de achtergrond de schoorsteen van textielfabriek D. Jordaan & Zonen.
Op de voorgrond het dak van Markt 8, de fraaie villa die in 1886 werd gebouwd voor de jonggestorven fabrikant J.G. (Jan Gijsbert) Jordaan. Rechts hiervan (witte muur) zien we de villa van zijn oom F.J. (Frits) Jordaan, Markt 7, nu het Notarishoes. Toen deze foto is gemaakt woonde hier echter Frits zoon, de bankier Derk Jordaan. Rechts onderaan is nog een glimp op te vangen van de synagoge.

Aan de linkerkant is nog een klein stukje muur van de Pancratiuskerk te zien. De daken links zijn van panden aan de Markt (nu het gemeentehuis met raadszaal).
Links in het midden (met dakkapel) is hotel de Moriaan te herkennen (nu Intertoys, Spoorstraat). Van daaruit volgen we de panden in het midden op de foto. Deze staan aan de Blankenburgerstraat.
Het eerste pand lijkt een boerenschuur en is na 1950 bekend geworden als de schuur van Ter Welle. Een deel van het pand was voorheen als paardenstalling van hotel de Moriaan in gebruik. Nu is er een modezaak gevestigd. In het tweede pand, Blankenburgerstraat 6, is vanaf 1916 de schoenenwinkel van schoenmaker Staal gevestigd. Het pand brandde in 1980 af. Nu is dit de winkel van Koenderink Lederwaren. Het kleine pandje rechts hiervan is Blankenburg 8 (eveneens Koenderink). Dit was het woonhuis van de familie Leussink. De laatste Leussink die hier woonde, de ongehuwde Hendrik Jan, was schoenmaker van beroep en liet zijn bezit na aan de R.K. kerk. Tot 1916 woonde hij met zijn zuster in het pand Blankenburg 6, waarvan hij eveneens eigenaar was. Tot dat jaar was in Blankenburgerstraat 8 de bakkerij van Tangelder gevestigd. In 1934 opende zadelmaker J.B. Koenderink zijn zaak in dit pand. In 1938 kon hij het pand kopen (nu Koenderink Lederwaren).

Frankenhuis
Naast het pand van Leussink lijkt een sprookjestoren te staan……… Dit is Blankenburgerstraat 10, waar nu The Phone House mobieltjes ‘aan de man’ brengt. Rechts hiervan de woning van de hoog bejaarde Joseph Frankenhuis (1827-1925) met hiertussen een bouwperceel.
De panden Blankenburgerstraat 10-12 vormden tussen 1902 en 1919 als het ware één gevel. Uiterst links (op de foto rechts) zat de zemerij van vader Joseph Frankenhuis, waar de boeren hun bijenkorven brachten om uit de inhoud bijenwas en honing te laten bereiden. Frankenhuis was ook handelaar in varkenshaar (strubb’n). Dit haar werd hier schoongemaakt om er borstels van te maken. In het midden de textielzaak van zoon Meijer Frankenhuis (later achtereenvolgens Jos en Max Frankenhuis) en rechts (plek van de toren) de meubelzaak van de andere zoon, Sallie Frankenhuis (geb. 1872). Gezamenlijk stond de firma bekend als ‘Gebr. Frankenhuis’.

In mei 1919 brandde het grootste deel van de opstallen van Frankenhuis af. De krant meldde op 14 mei: “Te Haaksbergen zijn gisteren de woning en het magazijn met manufacturen van Gebr. Frankenhuis afgebrand”. De woning van vader Joseph bleef gespaard. De restanten van het middendeel werden gesloopt en het rechterdeel werd weer opgebouwd, met het torenachtig pand op de foto als resultaat. Het huis werd geërfd door Bram Frankenhuis (1905-1998), de zoon van Meijer en broer van Jos (1903-1985). In 1932 legde een felle brand dit sprookjesachtige pand in as. In datzelfde jaar ontwierp architect Kluit uit Enschede een winkel-woonhuis voor mevr. de Wed. M. Frankenhuis, de moeder van Bram.
In december 1932 wordt de aanbesteding in de krant gepubliceerd. Hieruit blijkt dat de firma Gebr. Scharenborg de laagste inschrijver was. Het nieuwe pand werd verhuurd aan horlogemaker Bertus Kempkes, die hier met zijn vrouw Lida Kempkes-Smits de firma Horlogerie Kempkes runde. De familie Kempkes kon het pand jaren later kopen.

Het bouwterrein op de foto werd in 1928 van een nieuw pand voorzien. Architect A.J. Schilderman had een fraai woon-en winkelhuis ontworpen “namens de heeren S. & J. Frankenhuis”. In mei 1927 vond de aanbesteding plaats. De laagste inschrijver voor metsel- en grondwerken + timmerwerken was de firma Leferink & Zn. te Haaksbergen. Voor f. 9.688,- konden zij het huis bouwen. Het gaat hier om vader Bernard (Poeten Bernard) en zijn zoon G.A.B. (Tonie) Leferink. In 1964 maakte de laatste, die toen een architectenbureau bezat, het ontwerp voor een verbouwing van het winkel-woonhuis. Het oude woonhuis links (pand rechts op de foto), dat dan al jaren grotendeels als schuur en werkplaats in gebruik was geweest, werd toen gesloopt. Het winkel-woonhuis uit 1928 werd compleet verbouwd en aan de linkerkant uitgebreid. In 1965 ontstond het huidige winkelpand met bovenwoningen, Blankenburgerstraat 12.

Aan de andere kant van de straat, tegenover ‘het torentje’ van Frankenhuis, staat het Jonashuis, Blankenburgerstraat 9. De toenmalige dorpsboerderij was rond 1920 eigendom van de familie Busschers. Enkele jaren later werd de slager en koopman Salomon Frankenhuis (1887-1942) eigenaar van het pand. In 1926 gaf deze de architect Schilderman opdracht voor de bouw van het huidige winkel-woonhuis, dat na de bouw dienst deed als slagerswinkel van Frankenhuis. Het gezin Frankenhuis, bestaande uit vader, moeder, oom Jacob en vijf kinderen, overleefde de Tweede Wereldoorlog niet. Het pand werd later eigendom van de firma Strengers.

Foto afkomstig van de Facebookpagina Oud-Haaksbergen: https://www.facebook.com/groups/171140093245568, geüpload met commentaar door Eric Ooink van de Historische Kring Haaksbergen